Konfabulacje pamięci – wokół dziedzictwa Stefana Wojneckiego

Opieka nad numerem: Marianna Michałowska

W tekście Inteligentna automatyka – fotografia jako przedmiot i podmiot Stefan Wojnecki napisał:

„Obraz fotograficzny jest w pewnym sensie pamięcią zewnętrzną. Jeszcze raz zaznaczam, że jest on trwały, bardziej niezawodny niż obraz pamięciowy w naszym umyśle, ponieważ nie podlega procesom prowadzącym do ubytków lub uzupełnień treści obrazu. To ostatnie zdanie nie w pełni dotyczy fotografii cyfrowej, ponieważ jej dalsza obróbka umożliwia dowolna konfabulację, podobnie jak to się dzieje w umyśle”[1].

Szczególnie ciekawym obszarem zainteresowań poznańskiego artysty były związki,  które zachodzą w relacji obrazu fotochemicznego i cyfrowego. W dużej mierze odnosiły się one do funkcjonowania obrazu dokumentowanego i przetworzonego praca pamięci. Po latach chcemy powrócić do tej problematyki, przyglądając się jej w kontekście współczesnych praktyk technologiczno-artystycznych. Interesują nas przekształcenia i granice obrazu fotograficznego, ale też aktualność myślenia o fotografii identyfikowanej z pojęciami „fotografia intermedialna” i „postmedialna”.

Poświęcając numer „Zeszytów Artystycznych” wybitnej postaci artysty, pedagoga i animatora fotografii w polskim środowisku fotograficznym, Stefanowi Wojneckiemu zadajemy pytanie o to, jak pamiętamy archiwum fotografii, ale też jak je przekształcamy pod wpływem własnych doświadczeń i przeżyć. Co znaczy dla nas „dziedzictwo” nurtów artystycznych, które ukształtowały obraz polskiej fotografii na przełomie XX i XXI wieku? Czym było i jest „środowisko fotograficzne”? Czy obraz pamięciowy dzisiaj rozumiemy inaczej niż wydawało się wówczas? Czy przemiany zachodzącą w polskiej fotografii i teorii obrazu były twórcze na tle przeobrażeń kultury europejskiej? Jakie wątki poruszały?

Chcielibyśmy, aby w numerze znalazły się artykuły, tak luźno jak i bardziej szczegółowo, inspirowane twórczością poznańskiego artysty:

– analizy wybranych wątków twórczości Stefana Wojneckiego,

– rozważania nad relacją obrazu fotochemicznego i cyfrowego, z uwzględnieniem współczesnych przemian technologicznych.

– teksty pozwalające w szerszym, światowym kontekście badań nad fotografią osadzić koncepcje artystyczno-teoretyczne Wojneckiego (np. poprzez sięganie do koncepcji Viléma Flussera)

– rozmowy-wspomnienia przeprowadzone ze osobami współpracującymi ze Stefanem Wojneckim

Do pracy nad tekstami zachęcamy poprzez sięganie do zdigitalizowanego archiwum Stefana Wojneckiego, znajdującego się w zbiorach Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu (udostępnienie poprzez kontakt z Naukowym Towarzystwem Fotografii).

Abstrakty należy przesyłać na adres mariamne@amu.edu.pl do końca grudnia 2023.

Gotowe teksty w objętości około pół arkusza (20 tys. znaków) należy przesyłać do 30 marca 2024.

Artykuły zostaną poddane procedurze recenzji.

„Zeszyty Artystyczne” (https://za.uap.edu.pl/) są uwzględnione na liście czasopism punktowanych.


[1] S. Wojnecki, Doświadczanie (w) fotografii, Poznań 2016, s. 155.